بیانیه سومین همایش ملی مهارت افزایی، هدایت شغلی و صلاحیت حرفه‌ای در آموزش عالی کشور

به گزارش اداره روابط عمومی دانشگاه ملی مهارت در متن این بیانیه آمده است:

بسمه تعالی

سومین همایش ملی مهارت افزایی، هدایت شغلی و صلاحیت حرفه‌ای در آموزش عالی کشور 7 و 8 آبان 1404 سومین همایش ملی «مهارت افزایی، هدایت شغلی و صلاحیت حرفه‌ای در آموزش عالی کشور» با هدف تبیین نقش نظام آموزش عالی در توسعه پایدار مهارت‌افزایی، هدایت شغلی و صلاحیت حرفه‌ای دانشجویان و دانش‌آموختگان، ترویج و اطلاع‌رسانی فعالیتها و دستاوردهای زیر نظام‌های آموزش عالی در استقرار سازوکارهای مرتبط برنامه‌ریزی و در مشهد مقدس با میزبانی و هماهنگی‌های ارزشمند دانشگاه ملی مهارت برگزار گردید.

 در این همایش ضمن تبادل نظر میان محققان و دانش‌پژوهان، ایده‌ها و تجارب جدیدی نیز دریافت و شیوه‌ها و الگوهای کاربردی مناسب، میان متولیان مهارت‌افزایی و هدایت شغلی دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز علمی کشور و وزارتخانه‌ها، دستگاه‌های اجرایی و تشکل‌های علمی و تخصصی به بحث گذاشته شد. با توجه به مباحث مطرح شده در مقالات و پنل‌های تخصصی، اهم جمع‌بندی‌ها به شرح ذیل تدوین شده و انتظار می‌رود شرکت‌کنندگان در همایش و مراجع ذیربط مساعدت لازم برای اجرای این موارد را به‌عمل آورند؛

1. با توجه به تنوع و تعدد فعالیت‌ها و برنامه‌ها و همچنین ضرورت هماهنگی، تجمیع و همراستایی سیاست‌ها، برنامه‌ها و اقدامات اجرایی در زمینه مهارت‌افزایی، هدایت شغلی و صلاحیت حرفه‌ای دانشجویان در نظام آموزش عالی کشور، ضروری است فعالیت‌ها و برنامه‌های آموزش عالی کشور از طریق "شورای مهارت افزایی و صلاحیت حرفه‌ای دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاهی"، هماهنگ و بصورت هم افزا به اجرا گذاشته شود.
2. لازم است طراحی و گسترش دوره‌های مهارت افزایی تخصصی و شغلی دانشجویان به منظور پاسخگویی به نیازهای حال و آینده جامعه ، صنعت و دستگاه‌های اجرایی با مشارکت فعال دانشگاه‌ها، بخش خصوصی و دستگاه‌های اجرایی صورت گیرد. در این راستا توسعه و تقویت مراکز تخصصی هدایت شغلی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به منظور ارائه مشاوره‌های تخصصی و هدایت شغلی دانشجویان صورت گرفته است. همچنین بهره‌گیری از هوش مصنوعی و توسعه همکاری با انجمن‌های علمی و تخصصی نقش کلیدی در بهبود عملکرد این مراکز دارد. ارائه مشوق‌های لازم و تخصیص بودجه مناسب برای توسعه زیرساخت‌های نرم افزاری و سخت افزاری این مراکز ضروری است.
3.  سامانه "کارامد" می‌تواند ابزاری موثر برای تسهیل فعالیت مراکز تخصصی هدایت شغلی، توسعه دوره‌های مهارت افزایی با مشارکت واحدهای صنعتی، مشارکت فعال وزارتخانه‌ها، صنایع و دستگاه‌های اجرای در بهبود برگزاری دوره‌های کارآموزی و بازدیدهای صنعتی، ارائه مشاوره‌های شغلی و افزایش اشتغال تخصصی دانش آموختگان دانشگاهی باشد. بر این اساس ضروری است وزارتخانه‌ها، صنایع و دستگاه‌های اجرایی در بهره‌برداری از سامانه و افزایش محتواهای تخصصی مشارکت نمایند. همچنین بکارگیری ابزارهای جدید هوش مصنوعی در راستای پویایی و بهبود مستمر این سامانه ضروری خواهد بود.
4.  در عرصه پویای آموزش عالی، استقرار نظام صلاحیت حرفه‌ای به مثابه محوری بنیادین و ضرورتی انکارناپذیر در مسیر تحول آموزشی و توسعه ملی قلمداد می‌گردد. از نگاه صاحب‌نظران این عرصه، آموزش عالی آنگاه به سرمنزل مقصود و رسالت اصیل خود نائل می‌آید که صلاحیت حرفه‌ای به صورتی نظام‌مند و یکپارچه طراحی و اجرا گردد. لازم است این نظام بر سه بنیاد سترگ شامل شایستگی‌های تخصصی برآمده از دانش روز و فناوری‌های پیشرفته، مهارت‌های کاربردی همسو با نیازهای زنده و پویای بازار کار، و صلاحیت‌های اخلاقی و حرفه‌ای هماهنگ با ارزش‌های اصیل اسلامی-ایرانی استوار باشد.
5.  ضروری است شورای مهارت افزایی و صلاحیت حرفه‌ای دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاهی، تمهیدات و سازوکارهای مناسب به منظور طراحی و استقرار نظام صلاحیت حرفه‌ای در آموزش عالی را ساماندهی نماید. در این راستا می‌بایست تدوین چارچوب ملی صلاحیت‌های حرفه‌ای از طریق تعیین شایستگی‌ها برای هر رشته دانشگاهی، بازنگری برنامه‌های درسی با گذار از آموزش‌های نظری محض به سوی آموزش‌های شایستگی‌محور، طراحی دوره‌های کارآموزی و کارورزی سامان‌یافته و هدفمند، استقرار نظام ارزشیابی، اعتبارسنجی و سنجش صلاحیت حرفه‌ای در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، طراحی ابزارهای ارزیابی شایستگی‌های حرفه‌ای، تدوین و اجرای سازوکار صدور گواهینامه‌های صلاحیت حرفه‌ای صورت گیرد.
6. راهبردهای مهم اجرایی نظام صلاحیت حرفه‌ای، تشکیل کارگروه‌های تخصصی در هر رشته دانشگاهی، راه‌اندازی سامانه یکپارچه پایش و رصد صلاحیت‌های حرفه‌ای، و توسعه آزمایشگاه‌های سنجش شایستگی در دانشگاه‌های مهارت‌محور هستند. استقرار این نظام، دستاوردهایی همچون ارتقای توان اشتغال‌پذیری فارغ‌التحصیلان، بهبود کیفیت خدمات حرفه‌ای در جامعه، کاستن از فاصله دانشگاه و صنعت، و توسعه اقتصادی همراه با افزایش بهره‌وری ملی را در پی خواهد داشت.
7.  با توجه به تحولات سریع فناوری‌های نوین به‌ویژه هوش مصنوعی و تأثیر عمیق آن بر ساختار اشتغال، ضروری است نظام آموزش‌عالی کشور نسبت به بازنگری اساسی در برنامه‌های درسی، سرفصل‌های آموزشی و دوره‌های مهارت‌افزایی اقدام کند. در این بازنگری ضروری است، مهارت‌های نوظهور از قبیل توانمندی تحلیل داده‌ها، تفکر رایانشی، طراحی الگوریتم، به‌کارگیری هوش مصنوعی و به‌ویژه «مفاهیم اخلاقی و مسئولیت‌پذیری در توسعه و کاربرد هوش مصنوعی» به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از صلاحیت حرفه‌ای، در چهارچوب آموزش‌های نظری و عملی گنجانده شود.
8.  در راستای هدایت شغلی اثربخش و پاسخ‌گویی به نیازهای آتی بازار کار، شناسایی، تبیین و معرفی «مشاغل نوپدید و متأثر از هوش مصنوعی» یک اولویت ملی است. ازاین‌رو، ضروری است شورای مهارت افزایی و صلاحیت حرفه¬ای دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاهی «کارگروه ملی رصد تحولات بازار کار دیجیتال» را با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط تشکیل دهد. مأموریت اصلی این کارگروه، تهیه اطلس مشاغل آینده، طراحی دوره‌های مهارت‌آموزی جدید و پشتیبانی از خدمات هوشمند مشاوره شغلی در دانشگاه‌ها خواهد بود.
9.  با تغییر ماهیت مشاغل، بازتعریف شایستگی‌ها و استانداردهای صلاحیت حرفه‌ای امری اجتناب‌ناپذیر است. بنابراین لازم است نهادهای مرتبط از جمله «سازمان سنجش آموزش کشور»، «دانشگاه ملی مهارت» و «دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی» با مشارکت نهادهای علمی و صنعتی، نسبت به بازنگری و اعتباربخشی این استانداردها با درنظرگرفتن مؤلفه‌های مرتبط با هوش مصنوعی اقدام کنند.
10.  توانمند‌سازی متولیان آموزش و هدایت شغلی، شرط لازم برای موفقیت در عرصه مهارت افزایی و هدایت شغلی است. ازاین‌رو، لازم است وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دوره‌های آموزشی تخصصی برای توانمندسازی اعضای هیئت‌علمی، مدرسان و مشاوران شغلی را در مواجهه با قابلیت‌ها، چالش‌ها و فرصت‌های هوش مصنوعی طراحی و به‌صورت گسترده اجرایی نماید.
11.  در کنار توجه به مهارت‌های تخصصی، تقویت مهارت‌های نرم و انسانی چون خلاقیت، حل مسئله پیچیده، کار تیمی و یادگیری مادام‌العمر، کلید افزایش قابلیت سازگاری و اشتغال‌پذیری دانشجویان در بازار کار متحول‌شده آینده است. انتظار می‌رود دانشگاه‌ها و مراکز مهارت‌افزایی به این امر توجهی ویژه معطوف دارند و دوره‌های آموزشی مرتبط را طراحی و اجرا کنند.
12. برگزاری المپیاد مهارتی دانشجویان نقش موثری در افزایش توانمندی¬های تخصصی و شغلی آن ها خواهد داشت. بر این اساس ضروری است برنامه‌ریزی مناسب جهت برگزاری گسترده و مستمر سالانه این رویداد صورت گرفته و حمایت‌های لازم از طریق مراجع ذی‌ربط صورت گیرد.
13.  نظر به اهمیت موارد فوق و لزوم پیگیری مستمر آنها، ضروری است دبیرخانه همایش ذیل شورای مهارت افزایی و صلاحیت حرفه‌ای دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاهی تشکیل و ضمن پیگیری جهت اجرای مفاد مذکور، نسبت به برنامه‌ریزی همایش‌ها و المپیادهای بعدی اقدام نماید.